"Kẻ thù" giấu mặt trong nhà máy chế biến thực phẩm và giải pháp xử lý đọng sương triệt để

"Kẻ thù" giấu mặt trong nhà máy chế biến thực phẩm và giải pháp xử lý đọng sương triệt để

Việt Nam đang khẳng định vị thế cường quốc xuất khẩu thủy sản và rau quả trên bản đồ thế giới. Tuy nhiên, đằng sau những đơn hàng tỷ đô, nhiều nhà máy đang phải đối mặt với tình trạng bị trả hàng hoặc không đạt các tiêu chuẩn vệ sinh khắt khe do một nguyên nhân tưởng chừng đơn giản nhưng vô cùng nan giải: Hiện tượng Đọng sương (Condensation). Việc trần nhà, tường vách "đổ mồ hôi", nước ngưng tụ nhỏ giọt xuống dây chuyền sản xuất không chỉ gây mất vệ sinh an toàn thực phẩm mà còn là nguy cơ tiềm ẩn cho an toàn lao động và tuổi thọ thiết bị.

1. Đọng sương: Hiểm họa kép cho ngành Thủy sản và Rau quả

Trong các nhà máy chế biến thực phẩm, đặc biệt là thủy sản và rau củ quả, môi trường sản xuất thường xuyên phải duy trì ở nhiệt độ thấp (từ 10°C đến 15°C, thậm chí thấp hơn) để đảm bảo độ tươi ngon của nguyên liệu. Ngược lại, khí hậu Việt Nam lại là nhiệt đới gió mùa nóng ẩm, độ ẩm không khí thường xuyên vượt ngưỡng 80%.

Sự chênh lệch nhiệt độ này tạo ra một "cuộc chiến" vật lý. Khi luồng không khí nóng ẩm từ bên ngoài xâm nhập vào (qua cửa ra vào, khe hở) hoặc hơi ẩm phát sinh từ quy trình rửa, chần (blanching) rau củ tiếp xúc với các bề mặt lạnh như trần panel, đường ống dẫn khí, vách tường hay sàn nhà, hiện tượng ngưng tụ sẽ xảy ra tức thì.

Hậu quả của việc đọng sương nghiêm trọng hơn nhiều so với vẻ bề ngoài "ướt át" của nó:

• Rủi ro vi sinh: Nước đọng là môi trường lý tưởng cho nấm mốc và các loại vi khuẩn nguy hiểm như Listeria monocytogenes hay Salmonella phát triển. Nếu những giọt nước nhiễm khuẩn này nhỏ xuống dây chuyền chế biến tôm, cá hay rau quả bên dưới, lô hàng đó chắc chắn sẽ bị nhiễm khuẩn chéo, dẫn đến nguy cơ bị trả về hoặc tiêu hủy tại các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.
• Hư hỏng cơ sở vật chất: Độ ẩm cao và nước đọng gây rỉ sét nhanh chóng các kết cấu thép, máy móc, làm hỏng hệ thống điện và làm mềm, sập các thùng carton trong kho bảo quản.
• Mất an toàn lao động: Sàn nhà luôn trong tình trạng ướt nhẹp, trơn trượt làm tăng nguy cơ tai nạn cho công nhân, giảm năng suất lao động.

2. Tại sao các giải pháp thông thường thường thất bại?

Nhiều nhà máy đã thử áp dụng các biện pháp khắc phục nhưng không đạt hiệu quả như mong muốn, thậm chí còn làm tình hình tồi tệ hơn.

Một sai lầm phổ biến là sử dụng quạt thông gió với hy vọng làm khô sàn. Tuy nhiên, việc này vô tình hút thêm khối lượng lớn không khí nóng ẩm từ môi trường bên ngoài vào khu vực lạnh, khiến lượng nước ngưng tụ càng nhiều hơn.

Giải pháp tăng công suất hệ thống điều hòa (máy lạnh) cũng thường được tính đến. Tuy nhiên, máy lạnh được thiết kế với mục đích chính là giảm nhiệt độ (xử lý tải nhiệt hiện), khả năng tách ẩm (tải nhiệt ẩn) rất hạn chế. Theo nguyên lý nhiệt động học, khi nhiệt độ không khí giảm xuống nhưng lượng hơi nước giữ nguyên, độ ẩm tương đối (%RH) sẽ tăng lên, làm cho không khí càng dễ đạt đến điểm bão hòa và ngưng tụ nước nhanh hơn.

3. Chìa khóa công nghệ: Kiểm soát "Điểm sương" (Dew Point)

Để giải quyết triệt để bài toán đọng sương, các chuyên gia kỹ thuật từ DeAir cho biết, chìa khóa không nằm ở nhiệt độ, mà nằm ở việc kiểm soát "Điểm sương" (Dew Point).

Điểm sương là nhiệt độ mà tại đó hơi nước trong không khí bắt đầu ngưng tụ thành lỏng. Để ngăn chặn đọng sương, hệ thống xử lý không khí phải đảm bảo nhiệt độ điểm sương của không khí trong phòng luôn thấp hơn nhiệt độ bề mặt của vật thể lạnh nhất (trần, tường, sản phẩm).

Cách duy nhất và hiệu quả nhất để đạt được điều này là sử dụng Hệ thống máy hút ẩm công nghiệp chuyên dụng để tách hơi nước ra khỏi không khí một cách chủ động, hạ thấp điểm sương xuống mức an toàn.

4. Lựa chọn thiết bị: Máy ngưng tụ hay Rotor tổ ong?

Tùy thuộc vào điều kiện nhiệt độ của từng khu vực trong nhà máy, doanh nghiệp cần lựa chọn công nghệ hút ẩm phù hợp để tối ưu chi phí và hiệu quả:

1. Máy hút ẩm dạng Rotor (Desiccant Dehumidifier - Dòng Dezenno)

Đây là giải pháp bắt buộc cho các khu vực có nhiệt độ thấp (dưới 10°C) như phòng chế biến lạnh sâu, phòng cấp đông, kho lạnh hoặc các phòng chờ trước kho lạnh (anteroom). Máy hút ẩm Rotor sử dụng bánh xe tổ ong chứa chất hút ẩm (Silicagel) để hấp thụ hơi nước trực tiếp mà không phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Dòng máy Dezenno của DeAir có khả năng hoạt động ổn định ngay cả ở nhiệt độ âm, kiểm soát điểm sương xuống rất thấp (-10°C đến -40°C), đảm bảo không bao giờ xảy ra hiện tượng đọng sương hay đóng băng.

2. Máy hút ẩm dạng ngưng tụ (Condensing Dehumidifier - Dòng DeAir.RE)

Phù hợp cho các khu vực có nhiệt độ trung bình (từ 15°C đến 35°C) như kho bảo quản thành phẩm, khu vực đóng gói bao bì, kho nguyên liệu khô. Dòng máy DeAir.RE sử dụng công nghệ Heat-Pump (Bơm nhiệt) tiên tiến, giúp tách ẩm hiệu quả với chi phí đầu tư và vận hành thấp hơn so với dòng Rotor. Việc giữ cho kho thành phẩm khô ráo (độ ẩm < 60%) là yếu tố then chốt để bảo vệ bao bì carton không bị mềm nhũn và ngăn ngừa nấm mốc phát triển trên sản phẩm.

5. DeAir - Đối tác kiểm soát ẩm cho chuỗi cung ứng thực phẩm sạch

Là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực xử lý ẩm và nhiệt tại Việt Nam, DeAir không chỉ cung cấp thiết bị mà mang đến giải pháp tổng thể "may đo" cho từng nhà máy. Quy trình làm việc của DeAir bắt đầu từ việc khảo sát thực tế, đo đạc các thông số nhiệt độ, độ ẩm, tính toán tải ẩm phát sinh từ quy trình rửa, chần hay từ nhân công, để từ đó thiết kế hệ thống xử lý ẩm chính xác nhất.

Các thiết bị của DeAir như dòng Rotor Dezenno hay Heat-Pump DeAir.RE đều được chế tạo với tiêu chuẩn công nghiệp cao, sử dụng vật liệu chống ăn mòn (như Inox 304), phù hợp với môi trường khắc nghiệt của các nhà máy thủy sản, rau quả.

Đầu tư vào hệ thống xử lý ẩm không nên được xem là chi phí, mà là khoản đầu tư thông minh để bảo vệ thương hiệu. Một môi trường sản xuất khô ráo, đạt chuẩn không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua các rào cản kỹ thuật khi xuất khẩu mà còn nâng cao uy tín chất lượng sản phẩm trong mắt đối tác quốc tế.

Để được tư vấn giải pháp xử lý ẩm chuyên sâu cho nhà máy thực phẩm, độc giả có thể tham khảo thêm tại: https://deair.com.vn/may-hut-am-cong-nghiep